จะทำธุรกิจทั้งทีมีใบอนุญาตยัง?

ล้อเล่น ….

ทุกวันนี้ Business Model แบบให้สิทธิ์ในการใช้ผลิตภัณฑ์หรือเครื่องหมายการค้าหรือขายลิขสิทธิ์ (Licensing) น่าสนใจมากขึ้น ซึ่งแตกต่างอย่างสิ้นเชิงกับแฟรนไชส์โมเดล เนื่องจากแฟรนไชส์ให้สิทธิ์ในลักษณะของการสัมปทาน ขณะที่การขายลิขสิทธิ์ คือการให้ใบอนุญาตมีสิทธิ์ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อยู่ใต้เงื่อนไขสัญญาที่ตกลงกันไว้ เพราะผู้ที่ได้รับสิทธินั้นไม่มีสิทธิ์เข้ามายุ่งเกี่ยวกับธุรกิจ

ตัวอย่างคลาสสิกเลยก็คือ การที่ Google อนุญาตให้ Uber ใช้ Google Maps บนแอปพลิเคชัน ส่วนตัวอย่างทั่วไปก็คืออนุญาตให้ใช้เพลงในภาพยนตร์ และการให้ใช้นวัตกรรมที่จดสิทธิบัตรในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ เช่น Google อนุญาตให้ใช้ระบบปฏิบัติการณ์บนสมาร์ทโฟนของ Samsung หรือแม้กระทั่งแมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด ขายลิขสิทธิ์ให้บริษัตต่างๆ เช่น Adidas ได้ผลิตสินค้าภายใต้เครื่องหมายการค้าแมนเชสเตอร์ยูไนเต็ด โดยที่ผู้รับสิทธินั้นจะจ่ายค่าตอบแทนให้กับเจ้าของสิทธิ์

แต่ก็อย่างว่า แม้ที่ยกตัวอย่างมาอาจเป็นเรื่องของการขายลิขสิทธิ์ แต่มันก็เป็นการขายลิขสิทธิ์รูปแบบเก่า ซึ่งทุกวันนี้ เชื่อหรือไม่ว่ามีการขายลิขสิทธิ์ รูปแบบที่ใหม่เกิดขึ้น

แนวโน้มอุตสาหกรรม Licensing

การขายลิขสิทธิ์ปัจจุบันเองก็มาถึงยุคของ Platform เช่นกันไม่ต่างจากเว็บไซต์ให้เช่าโรงแรมอย่าง Agoda หรือ Airbnb เลย เว็บไซต์ขายลิขสิทธิ์รูปอย่าง Getty Images หรือแอปพลิเคชันสตรีมเพลงอย่าง Spotify คือหนึ่งในตัวอย่างการวาง Business Model เรื่องขายลิขสิทธิ์รูปแบบใหม่บนโลกออนไลน์ที่น่าสนใจ เนื่องจากธุรกิจเหล่านี้สามารถรวบรวมเนื้อหาจากผู้สร้าง Licensing มืออาชีพ (ไม่ว่าจะจากช่างภาพมืออาชีพหรือนักดนตรีบนดินและใต้ดิน) โดย Getty Images มีค่าลิขสิทธิ์ประมาณ 20% สำหรับช่างภาพที่ขายภาพเพื่อใช้ประกอบบทความหรือเนื้อหาผ่านทางเว็บไซต์ แถมยังเป็นการลดต้นทุนหากต้องสร้างเนื้อหานั้นทั้งหมดเอง เช่นเดียวกับที่ Uber เลือกใช้ Google Map ของ Google ค่าใช้จ่ายที่จ่ายให้ Google นั้นเมื่อเทียบกับการลงทุนเพื่อสร้าง Map เองแล้ว ตัวเลือก Google Map จึงเป็นตัวเลือกที่ดีกว่า แม้ไม่นานมานี้จะมีข่าวการเข้าซื้อกิจเทคโนโลยีด้านการทำแผนที่ของ Uber ก็ตาม (นั่นแปลว่าในอนาคต Uber อาจหันมาทำแผนที่เอง)

การสร้างรายได้จาก Licensing Model

โมเดลนี้ค่อนข้างเหมาะกับ Business ใหม่ๆ บทโลกดิจิทัลอย่างมาก โดยเฉพาะธุรกิจประเภทซอฟต์แวร์และสายงานการทำคอนเทนต์ (Content Creator) ไม่ว่าจะเป็นภาพยนตร์ เกม บทความ เพลง รูปภาพ เป็นต้น นอกจากนี้ หากคุณไม่ได้อยู่ในฐานะที่ต้องขายลิขสิทธิ์ แต่ต้องซื้อลิขสิทธิ์จากแบรนด์คนอื่นๆ แบรนด์ของคุณจะสร้างการจดจำได้เร็วและเพิ่มยอดขายและทำให้สินค้าเป็นที่จดจำของลูกค้าได้มากกว่าถ้าหากการซื้อลิขสิทธิ์ ที่คุณซื้อนั้นเป็นที่รู้จักกันอยู่แล้ว