โดย ดร.โดม อุดมธิปก ไพรเกษตร กรรมการผู้จัดการ บริษัท ดิจิทัล บิสิเนส คอนซัลท์ จำกัด
วันนี้ (7มี.ค.) ยังคงมีประเด็นมาร่วมพูดคุยเหมือนเช่นทุกวันในรายการ SME CHAMPION ทางคลื่น FM. 89.5 สถานีวิทยุราชมงคล ธัญบุรี สำหรับวันนี้ทางผู้ดำเนินรายการได้หยิบยกประเด็นจากกรณีที่ผู้บริหารของอาลีบาบาได้เดินทางเข้าหารือกับรองนายกรัฐมนตรี (ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์) และรมว.อุตสาหกรรมในการวางแผนลงทุนขนาดใหญ่เกี่ยวกับดิจิตอลฮับ
ต้องเรียนอย่างนี้ครับว่าจริง ๆแล้วกับทางอาลีบาบาเราคุยกันมาสักปีกว่า ๆสองปีมาแล้ว โดยรูปธรรมจริง ๆยังไม่มี ตอนนี้เข้าใจว่าทางอาลีบาบาเองได้เข้าไปลงทุนในมาเลเซีย อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์เรียกว่าไปมาหมดแล้วทุกประเทศ เพราะฉะนั้นการที่อาลีบาบาเข้ามาลงทุนในไทยบอกว่าไทยจะเป็นดิจิตอลฮับเป็นอะไรอย่างนี้ ถามว่าฟังดูดีมั้ยตอนนี้ ฟังดูดีครับ
แต่สิ่งที่อยากได้คือเมื่อไหร่ อย่างไร อันนี้เป็นสิ่งที่คิดว่าเป็นเรื่องสำคัญมากครับ แล้วเราให้เขามาลงทุนเราก็ให้สิทธิพิเศษทางด้านภาษี สมมติเขามาลงทุนในอีอีซีเราก็ให้สิทธิประโยชน์ทางด้านภาษีเขานะครับ ทีนี้บอกว่าให้เราเป็นฮับในการส่งออกไปทั่วโลกคำถามคือจะเอาสินค้าที่ไหน ถ้าเอาสินค้าไทยคำถามคือมันมีความแตกต่างกันหรือไม่ระหว่างไทยส่งออกเองกับไทยส่งออกผ่านอาลีบาบา อันนี้มันก็เป็นประเด็นที่น่าคิดครับ ???
จริง ๆ แล้วถ้าคุณสังเกตว่าทุกวันนี้ซื้อสินค้าจากลาซาด้า ซึ่งตอนนี้อาลีบาบาถือหุ้นอยู่น่าจะประมาณ 40-50 % แล้วเราจะเห็นในเว็บไซต์ลาซาด้ามีเมนูหนึ่งในการสั่งซื้อสินค้าจากเถาเป่า ซึ่งเถาเป่าเป็นเว็บไซต์อีคอมเมิร์ส B2C ในเครืออาลีบาบา ถามแปลว่าอะไร??? แปลว่าลาซาด้าเป็นช่องทางในการให้สินค้าจีนเข้าสู่ตลาดเมืองไทยได้ง่ายขึ้น
คำถามคือวันนี้เรามีช่องทางที่จะทำให้สินค้าไทยเจาะตลาดจีนได้มากขึ้นหรือไม่ สิ่งที่เราอยากได้จริง ๆคือเราอยากให้อาลีบาบาเปิดช่องทางให้เราไปขายสินค้าในจีนได้มากขึ้น ไม่ใช่เปิดช่องทางให้คนซื้อสินค้าไทยผ่านเว็บอาลีบาบา เพราะถ้าเป็นแบบนั้นเวลาเราเข้าเว็บอาลีบาบาคุณเคยเข้ามั้ยครับ เว็บอาลีบาบาเป็นเว็บไซต์อีคอมเมิร์สแบบ B2B คือ Business ต่อ Business แปลว่าขายของให้ธุรกิจเพื่อธุรกิจเอาไปขายต่อหรือเอาเป็นส่วนหนึ่งในการประกอบสินค้า เอาเป็นส่วนหนึ่งเป็นวัตถุดิบนะครับ
เพราะฉะนั้นถามว่าในแง่ของตลาดโลกมันมีสินค้าไม่กี่ประเภทที่เราขายส่งออกไปได้ ทีนี้พอผู้ประกอบการต่างชาติเข้ามาในเว็บอาลีบาบาเขาจะซื้อสินค้าประเภทไหนครับ เขาไม่ได้เจาะจงไทยแลนด์นะสมมติเขาบอกว่าอยากได้น็อตสักตัวหนึ่งเขาก็ Search หาน็อตเลย ต้องการโต๊ะสักตัวหนึ่งแต่จริง ๆไม่ใช่ตัวเดียวนะเขาอาจจะต้องการเป็นหมื่นเป็นแสนเขาก็เข้ามาในอาลีบาบา ทีนี้เวลาเข้ามาในอาลีบาบามันก็จะเจอคู่แข่งจากทั่วโลกที่อาลีบาบาไปทำสัญญาไว้บอกว่าจะเอาสินค้ามาขายในอาลีบาบา รวมทั้งสินค้าจากจีนเองด้วย
เพราะฉะนั้นถามว่าถ้าเราจะใช้อาลีบา ๆเป็นแพลตฟอร์มในการขายสินค้าบุกทั่วโลก เครื่องมืออีคอมมิร์สไม่ได้เป็นตัวชี้ขาดในการชนะหรือแพ้นะ มันไปอยู่ที่คุณภาพสินค้าและต้นทุนแปลว่าเราต้องทำคุณภาพสินค้าให้ดีมาก ๆหรือมีต้นทุนที่แข่งขันได้ไม่จำเป็นต้องถูกมาก ๆ
เพราะว่าลูกค้าจะมี 2-3 แบบไง ลูกค้าแบบแรกคือต้องการโรงงานเพื่อรับจ้างผลิตสินค้า แล้วผลิตแบรนด์เขาไปขายที่เราเรียกว่า OEM เพราะฉะนั้นถ้า OEM จะเน้นราคาเป็นหลักคุณภาพตามมาใช่มั้ย แต่อีกประเภทหนึ่งซื้อเอาไปเพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการจัดจำหน่ายต่อโดยใช้แบรนด์เรา แบบนี้คุณภาพเป็นเรื่องสำคัญถ้าแบรนด์เราดีเขาเลือกเราก่อน
อีกส่วนหนึ่งคือเอาไปประกอบเป็นวัตถุดิบในการประกอบสินค้าหรือบริการของเขา ซึ่งถ้าอย่างนี้ปุ๊บมันต้องขึ้นอยู่กับว่าเขาไปขาย วัตถุดิบนั้นมีความสำคัญแค่ไหน คุณภาพจำเป็นมากน้อยแค่ไหนหรือราคามันสำคัญกว่าเพราะฉะนั้นวันนี้ต้องเรียนเลยว่าเครื่องมืออีคอมเมิร์สไม่ใช่สิ่งที่ซีเรียส สิ่งที่ซีเรียสคือการพัฒนาขีดความสามารถในการผลิตหรือการให้บริการของผู้ประกอบการไทยให้มีคุณภาพมากยิ่งขึ้นในราคาที่ถูกลง
ทีนี้ถ้าเราให้สิทธิพิเศษกับทางอาลีบาบาเราต้องขอแลกกลับไปขอให้เขาเปิดตลาดในจีนให้เรา อันนี้เรื่องสำคัญ ทำให้ในเวบไซต์อาลีบาบาหรือเถาเป่า หรือทีมอลล์ซึ่งเป็นเว็บไซต์ในจีนจะต้องมีเซ็คชั่นเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการจากไทยให้ผู้บริโภคหรือผู้ประกอบการจีนสามารถที่จะสั่งซื้อได้ง่าย
อันนี้คือสิ่งที่เราอยากได้มากที่สุด เราไม่หวังไปแข่งกับผู้ประกอบการทั่วโลกหรือไปแข่งกับผู้ประกอบการในจีนแต่เราหวังให้ผู้บริโภคในจีนหรือผู้ประกอบการจีนที่ต้องการสินค้าจากไทย เพราะเขาต้องการสินค้าจากไทยเยอะเพียงแต่ทำไงให้เขา Connect กับผู้ประกอบการไทยได้ง่าย
เหมือนทุกวันนี้เราอยากซื้อของจากเถาเป่าเราสั่งซื้อจากลาซาด้าได้เลย อันนี้คือกุศโลบายที่หลายคนเคยถามผม เราเคยคุยกันเรื่องที่ว่าอาลีบาบาซื้อหุ้นในลาซาด้าจำได้มั้ย นี่คือเหตุผลของเขามันทำให้เขาสามารถเอาสินค้ามาขายผ่านลาซาด้าได้ง่ายขึ้น ตอนนั้นเราก็คุยกันว่าทำไมลาซาด้ามันขาดทุน ทำไมอาลีบาบามันใช้เงินเยอะจังเป็นหลายหมื่นล้าน ก็หลายหมื่นล้านของเขาคือเขาเข้าถึงลูกค้าในแต่ละประเทศไง
เพราะฉะนั้นไม่ต้องมาหาช่องทางในการเข้าตลาดใหม่ การที่เราขายของได้สมมติว่าลาซาด้าบอกว่าให้เราโพสต์ขายของได้ในลาซาด้าหรือโพสต์ขายของได้ในอาลีบาบามันจะไม่ได้ประโยชน์เลย ถ้าไม่มีช่องทางพิเศษให้ลูกค้าเข้าถึง เพราะไม่เช่นนั้นผู้ประกอบการทุกวันนี้จ่ายเงิน 5 หมื่นบาทแล้วขายในอาลีบาบาได้ คุณขายได้แต่ว่าเวลา Search คนเจอคุณหรือเปล่าไม่รู้นะ คุณก็ต้องไปจ่ายค่าโฆษณาให้กับอาลีบาบาอีกเพื่อให้ตำแหน่งโฆษณาอยู่ในตำแหน่งที่โดนใจเพื่อให้คนเห็นสินค้าคุณ เพราะว่าอาลีบาบาเองมันมีรายได้จากค่าสมาชิกแล้วจากค่าธรรมเนียมการโฆษณา และค่าธรรมเนียมในการซื้อขายโมเดลของมันมีอยู่อีกต่างหาก แต่ถามว่าเป็นสิ่งที่ดีมั้ย เป็นสิ่งที่ดี
ผมอยากเรียนต่อว่าเรื่องนี้รัฐต้องมองให้จบไม่ใช่แค่ว่าส่งเสริมให้เขามา แต่ต้องมองว่าเอาผู้ประกอบการไทยใส่เข้าไปยังไงครับอันนี้คือสิ่งที่ต้องช่วย แล้วก็อาจจะไม่ต้องผู้ประกอบการทุกเซ็คเตอร์เอาจุดที่เราแข็งที่สุด จุดที่เราแข็งที่สุดตอนนี้มีเรื่องอะไรบ้าง
ก็อย่างเรื่องของอาหาร แปรรูปจากอาหาร แปรรูปจากสินค้าเกษตรเราแข็งที่สุดแล้วก็สินค้าหัตถกรรม เราต้องเอาจุดแข็งของเราเข้าไปก่อนอย่าไปเอาทั้งหมดไม่ได้ ทุกเซ็คเตอร์ก็ไม่มีประโยชน์ เป็นจุดแข็งที่เราสามารถแข่งขันกับผู้ประกอบการได้ทั่วโลก ซึ่งคนจีนเขาชอบอาหารไทย ผลไม้ไทย ชอบสินค้าหัตถกรรมไทยอย่างนี้ล่ะครับ